Polski sektor kosmiczny od kilku lat odnotowuje bardzo dynamiczny wzrost. Ta wysoko technologiczna branża o niszowym charakterze, może jednak przyczynić się do osiągnięcia podstawowego celu: Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, jakim jest m.in. stworzenia nowego modelu rozwoju polskiej gospodarki, opartego w większym stopniu na wiedzy, innowacjach, a także postępie technologicznym, niż na niskich kosztach produkcji.
Patrycja Dziadosz: Bez wątpienia sektor kosmiczny stanowi istotny element polskiej gospodarki, opartej na wiedzy i innowacyjności, a jego powiązania z innymi obszarami gospodarki sprzyjają zwiększaniu ich konkurencyjności.
256 mld dolarów rocznie
O tym, że sektor kosmiczny ma rosnące znaczenie dla światowej gospodarki – wie już prawie każdy. Zgodnie z danymi zaprezentowanymi przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwojuglobalne przychody z komercyjnego sektora kosmicznego wynosiły w 2013 roku ponad 256 mld USD. Należy jednak zaznaczyć iż wartość całej gospodarki kosmicznej jest niezwykle trudna do oszacowania, chociażby ze względu na różnorodność segmentów, podmiotów, a także stale rozszerzający się katalog działań.
Europejska Agencja Kosmiczna
Przełomowym momentem dla polskiej branży kosmicznej był rok 2012, kiedy to Polska stała się państwem członkowskim Europejskiej Agencji Kosmicznej (European Space Agency, ESA). Przystąpienie Polski do ESA dało ogólny impuls do zwiększenia wysiłków na rzecz rozwoju branży kosmicznej. Z jednej strony był to impuls dla instytucji rządowych oraz regionalnych odpowiadających za tworzenie ram polityki innowacyjnej i polityki przemysłowej oraz ich realizację, z drugiej strony dla przedsiębiorstw, które pełnią kluczową rolę we współczesnej gospodarce, wprowadzając innowacyjne produkty i usługi na rynek oraz kreując na nie popyt.
Przemysł, nauka, administracja
O tym, iż branża kosmiczna ma bezpośredni wpływ na gospodarkę, nie trzeba już nikogo przekonywać.
Nowoczesne technologie stworzone na potrzeby misji kosmicznych znajdują bowiem swoje zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu (np. obronnym, lotniczym, motoryzacyjnym). Działalność kosmiczna promuje bliską współpracę pomiędzy sektorem badawczo-rozwojowym a przemysłem, tym samym przyczyniając się do wzrostu innowacyjności w gospodarce. Sektor kosmiczny stymuluje również rozwój nowych materiałów i technologii, wprowadza nowe formy organizacji pracy oraz kontroli jakości. Oprócz „zwykłego” transferu technologii z i do sektora kosmicznego (często znacznie wykraczającego poza przewidywania i plany twórców takich rozwiązań) trzeba podkreślić mniej widoczny, ale również istotny aspekt systemów zarządzania i rygorystycznej kontroli jakości, niezbędnej w realizacji projektów kosmicznych. Na świecie i w Europie, a także coraz częściej w Polsce fakt, że firma ma udokumentowane doświadczenie w działalności kosmicznej, na przykład w projektach Europejskiej Agencji Kosmicznej, stanowi swoisty „certyfikat jakości” potwierdzający wiarygodność potencjalnego partnera i jego kompetencje technologiczne. Trzecim (poza nauką i przemysłem) aktorem sektora kosmicznego jest administracja publiczna państw zaangażowanych w taką działalność, która jako główny użytkownik określa strategiczne kierunki i najważniejsze realizowane programy. Aplikacje oparte na technikach satelitarnych (łączność, nawigacja, obserwacja Ziemi) są wykorzystywane w wielu obszarach – we wszystkich rodzajach transportu, monitorowaniu środowiska, rolnictwie, planowaniu przestrzennym, bezpieczeństwie i zarządzaniu kryzysowym, energetyce, bankowości i innych. Również polska administracja powinna w znacznie większym stopniu niż dotychczas wykorzystywać dane satelitarne dla usprawnienia realizacji swoich zadań, co z kolei (dzięki zamawianiu usług odpowiadających na zdefiniowane potrzeby użytkowników, jak również konsumentów komercyjnych) przyczyni się do dalszego dynamicznego rozwoju polskich firm z sektora downstream.
Memorandum z Luksemburgiem
12 października 2018 roku Polska wraz z Luksemburgiem zawarła memorandum dotyczące dwustronnej współpracy w zakresie działalności kosmicznej, ze szczególnym uwzględnieniem badań oraz wykorzystania zasobów kosmicznych (tzw. górnictwo kosmiczne). 5-letnie memorandum obejmuje wymianę informacji i ekspertyz w obszarze technologii kosmicznych, a także polityk i zagadnień prawnych. Strony wyraziły zgodę na regularną wymianę informacji nt. zasobów kosmicznych oraz promowanie konstruktywnego dialogu ze wszystkimi członkami ONZ, którego celem jest przejrzystość aktualnych międzynarodowych ram prawnych dotyczących badań oraz wykorzystywania zasobów kosmicznych. Porozumienie to ma prowadzić do zwiększania innowacyjności oraz inwestycji. Zdaniem Jadwigi Emilewicz – Minister Przedsiębiorczości i Technologii.
Polska i Luksemburg
Zarówno gospodarka Polski jak i Luksemburga obecnie zaliczane są do najszybciej rozwijających się w Europie. Ostatnie kilka lat, zwłaszcza od przystąpienia Polski do Europejskiej Agencji Kosmicznej, które miało miejsce w 2012r. to czas bardzo dynamicznego wzrostu polskiego przemysłu kosmicznego. Czy podpisane kilkanaście dni temu memorandum przyniesie podobne rezultaty? O tym będziemy mogli się przekonać dopiero za kilka lat.
Autorka jest absolwentką dziennikarstwa i komunikacji społecznej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz dziennikarką amerykańskiej grupy Wydawniczej IDG Poland S.A. Specjalizuje się w analizach rynku medialnego, zagadnienia wpływu mediów na politykę, w swoich publikacjach porusza sprawy społeczno-polityczno-ekonomiczne.