fot. Piotr Ciuchta/freeimages.com
Odmetanowanie pokładów węgla z powierzchni, to szansa na zwiększenie bezpieczeństwa pracy górników pod ziemią, a jednocześnie na bezpośrednie odzyskanie metanu do celów komercyjnych.
W latach 2011-2015 miało miejsce 17 zdarzeń związanych z zapaleniem metanu, w wyniku których zginęło 8 górników, 24 doznało ciężkich, a 22 lekkich obrażeń ciała.
Głębiej znaczy więcej
W 2015 r. z górotworu objętego wpływami eksploatacji, wydzieliło się 933 mln m3 metanu, co oznacza, że średnio w ciągu minuty wydzieliło się 1 775,2 m3 CH4. W latach 2011-2015, ilość wydzielonego metanu, w przeliczeniu na tonę wydobytego węgla (metanowość względna), oscylowała w granicach od 10,5 do 12,9 m3 CH4/t.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z WUGu, ARPu Katowice
Średnia efektywność odmetanowania w 2015 r. wyniosła 36,3 proc, co oznacza wzrost o 0,3 proc. w stosunku do 2014 r. Średnia efektywność zagospodarowania ujętego metanu w 2015 r. wyniosła 58,1 proc. W ostatnich dwóch latach obserwowany jest spadek racjonalnej gospodarki ujętym metanem łącznie o 9,7 proc. Warto zaznaczyć, że choć produkcja węgla kamiennego spada, wydzielanie się gazu znajduje się w tendencji wzrostowej – jest to spowodowane m.in. tym, że wydobycie węgla schodzi coraz głębiej, co wiąże się z większą ilością wydzielanego CH4 pokładów surowca.
Ceny wzrosną
Obecnie opłata za emisję tony metanu w Polsce wynosi 29 groszy, jednak ma się to zmienić po 2021 r., gdy gaz zostanie włączony do unijnego systemu handlu emisjami (EU ETS). Teraz za emisję porównywalnej objętości CO2, w ramach unijnego systemu, płaci się – 4,87 EUR (20,74 zł – według kursu EUR z dnia 12 sierpnia br. – 4,26 zł). Biorąc pod uwagę, że emisja metanu jest ponad 20-krotnie silniejsza niż CO2, szacuje się, że cena za emisję może przekroczyć 5 EUR. Według ekspertów ujmowany metan można spalać w specjalnych piecach i kotłach. Dzięki temu mógłby zostać wykorzystany np. do podgrzewania wody w kopalnianych łaźniach czy przy produkcji energii. Taka praktyka, w małej skali, jest już prowadzona, takie kotły działają już w katowickich Zakładach Energetyki Cieplnej, które od KHW kupił Dalkia, natomiast kopalnia Brzeszcze jest połączona gazociągiem z Synthosem, który kupuje ujmowany w niej metan. Wzrost efektywności ujmowania metanu, a tym bardziej jego zagospodarowania, jest jednym z zagadnień, które mogą wpłynąć na poprawę kondycji sektora górniczego.
Kamil Moskwik