Warto znać przepisy drogowe, bowiem jak wskazuje art. 92a ustawy transportu drogowego, podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem, z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 10.000 złotych, za każde naruszenie.
Łukasz Ziaja – Wykonywanie usług transportu drogowego, zarówno krajowego jak i międzynarodowego jest uregulowane w ustawie o transporcie drogowym, który to akt prawny reguluje zasady podejmowania oraz wykonywania: krajowego transportu drogowego, międzynarodowego transportu drogowego, niezarobkowego krajowego przewozu drogowego oraz niezarobkowego międzynarodowego przewozu drogowego, a także określa odpowiedzialność za naruszenie obowiązków lub warunków przewozu drogowego przez podmioty wykonujące przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem, kierowców, osób zarządzających transportem i innych osób wykonujących czynności związane z przewozem drogowym.
Działalność regulowana
Nie każdy może świadczyć usługi transportu drogowego. Podjęcie i wykonywanie tych usług wymaga uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Wymogi uzyskania licencji na przewóz osób reguluje art. 5c ustawy o transporcie drogowym. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana oraz zawieszenie lub cofnięcie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego następuje w drodze decyzji administracyjnej
Zakres kontroli ITD
W celu dokonywania kontroli przestrzegania przepisów w zakresie przewozu drogowego wykonywanego pojazdami samochodowymi ustawodawca stworzył Inspekcję Transportu Drogowego. Inspekcji Transportu Drogowego należy przede wszystkim dokonywanie kontroli: przestrzegania obowiązków lub warunków przewozu drogowego, przestrzegania przepisów ruchu drogowego, rodzaju używanego paliwa, dokumentów związanych z wykonywaniem publicznego transportu zbiorowego, przestrzegania czasu pracy przedsiębiorców osobiście wykonujących przewozy drogowego oraz osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujących przewozy drogowego na jego rzecz. Inspektor wykonując te czynności ma prawo do: wstępu do pojazdu, kontroli dokumentów, kontroli karty kierowcy i karty przedsiębiorstwa, kontroli zainstalowanych lub znajdujących się w pojeździe urządzeń pomiarowo-kontrolnych lub tachografu cyfrowego, systemu radiowego do obsługi transportu i ruchu drogowego, kontroli masy, nacisków osi i wymiarów pojazdu przy użyciu przyrządu pomiarowego, żądania od podmiotu wykonującego przewóz drogowy i jego pracowników pisemnych lub ustnych wyjaśnień, okazania dokumentów i innych nośników informacji oraz udostępnienia wszelkich danych mających związek z przedmiotem kontroli.
Zatrzymanie do kontroli może być dokonane tylko przez umundurowanego inspektora. W toku kontroli inspektor może: legitymować kierowców i inne osoby w celu ustalenia tożsamości, badać dokumenty i inne nośniki informacji objęte zakresem kontroli, dokonywać oględzin i zabezpieczać zebrane dowody, przesłuchiwać świadków i zasięgać opinii biegłych oraz przesłuchiwań kontrolowanego w charakterze strony.
Z przeprowadzonych czynności kontrolnych inspektor sporządza protokół kontroli, do którego kontrolowany może wnieść zastrzeżenia. Protokół podpisują inspektor i kontrolowany. Odmowę podpisania protokołu przez kontrolowanego kontrolujący odnotowuje w protokole kontroli. Oryginał protokołu kontroli zatrzymuje kontrolujący, a kopię doręcza kontrolowanemu.
Grzywna i kara pieniężna
Kierujący wykonujący przewóz drogowy z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze grzywny w wysokości do 2.000 złotych. Kara w tej samej wysokości grozi również osobie zarządzającej przedsiębiorstwem, osobie zarządzającej transportem w przedsiębiorstwie, a także każda inna osoba wykonująca czynności związane z przewozem drogowym, która naruszyła obowiązki lub warunki przewozu drogowego albo dopuściła, chociażby nieumyślnie, do powstania takich naruszeń. Orzekanie w sprawie nałożenia grzywny następuje w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenie.
Z kolei podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 10.000 złotych na każde naruszenie. Adresatami kary pieniężnej są jednak jedynie podmioty wykonujące przewóz drogowy oraz podmioty wykonujące inne czynności związane z przewozem. Kierowcy nie muszą się więc martwić karą pieniężna za naruszenie obowiązków lub warunków przewozu w wysokości do 10.000 złotych.
Za ten sam czyn jednak odrębną odpowiedzialność może ponosić kierowca oraz przedsiębiorca, kierowca bowiem podlega karze grzywny, a podmiot wykonujący przewóz drogowy podlega karze pieniężnej. Ukaranie środkiem karnym, jakim jest grzywna, nie wyklucza możliwości wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej.
Ryzyko odholowania
W przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązków lub warunków przewozu drogowego przed podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem osoba przeprowadzająca kontrolę na drodze zatrzymuje, za pokwitowaniem, dokumenty podlegające kontroli i kieruje lub usuwa pojazd, na koszt podmiotu wykonującego przewóz drogowy, na najbliższy parking strzeżony, jeżeli: nie usunięto stwierdzonych nieprawidłowości lub zakaz lub ograniczenie ruchu uniemożliwia dalszą jazdę.
Niektóre naruszenia
Wykaz naruszeń, za które grozi kierowcy kara grzywny określa załącznik nr 1 do ustawy o transporcie drogowym. I tak: za przekroczenie maksymalnego dziennego okresu prowadzenia pojazdu o czas do 1 godziny oraz za każdą następną rozpoczętą godzinę grozi kara grzywny w wysokości 100 złotych; za pobieranie należności za przewóz osoby pojazdem wykonujący regularny przewóz niezgodnie z cennikiem opłat podanym do publicznej wiadomości grozi kara grzywny w wysokości 1.000 złotych, taka sama kara grozi za niewydanie pasażerowi przed rozpoczęciem przewozu wymaganego potwierdzenia wniesienia opłaty za przejazd.
Odpowiedzialność przewoźnika
Kary pieniężne nakładane na przewoźników są zdecydowanie bardziej bolesne finansowo, niźli grzywny nakładane na kierowców, dlatego warto poinformować kierowców o ich obowiązkach, a także zapoznać ich z wykazem naruszeń, za które nie tylko oni będą odpowiadali, ale także przewoźnicy, którzy nie zawsze ponoszą faktyczną odpowiedzialność za zachowanie kierowcy.
Autor jest prawnikiem, komentatorem polityczno-ekonomicznym grupy wydawniczej IDG Poland S.A. Specjalizuje się w publikacjach oraz doradztwie z zakresu prawa, w szczególności z zakresu prawa wykroczeń, w tym prawa ruchu drogowego oraz procedury administracyjnej w tym zakresie.