Istotną słabością polskiego systemu politycznego jest ograniczona zdolność instytucji publicznych do tego, co można nazwać myśleniem w kategoriach długoterminowych i strategicznych. Jednym z problemów w tym zakresie jest znaczna złożoność otoczenia Polski i wiążąca się z tym nieprzewidywalność i procesów w nim zachodzących. Jednak jeszcze ważniejsza jest złożoność i nieprzewidywalność struktur publicznych mających reagować na oddziaływanie z zewnątrz.
Wprawdzie nie można zaprojektować przyszłości, ale można próbować ogarnąć – na podstawie dotychczasowej wiedzy – to, co ową przyszłość będzie kształtować. Można stworzyć mapę czynników, które są ze sobą powiązane w sposób przyczynowo-skutkowy. Można oceniać relatywną siłę owych czynników i prawdopodobieństwo ich oddziaływania w określonym czasie.
Przez „mapę” należy rozumieć taki zbiór czynników, których sposób uporządkowania pozwala na śledzenie zachodzących między nimi związków przyczynowo-skutkowych. Tak jak w nauce istnieje zmienna „zależna” i „niezależna”, tak tutaj miałyby być analizowane czynniki „źródłowe” i czynniki „wynikowe”. Przy tym projekt mapy czynników powinien być:
* modyfikowalny,
* podlegać systematycznej, wielowymiarowej i interdyscyplinarnej krytyce,
* odnosić się do konkretnej perspektywy czasu.
Każda opinia jest wartościowa. Dlatego zapraszamy do długoterminowej debaty. Zakładamy otwartą metodę współpracy. Prosimy o wyrażenie opinii na temat słabości i silnych stron tego pomysłu. Jeżeli pomysł wydaje się sensowny, można po prostu wysłać opis jednego czynnika, wraz z uzasadnieniem jego istotności na około 1 stronę tekstu. Za zgodą Autora(ki), głos w dyskusji może zostać opublikowany. Adres: krzysztof.kasianiuk @ civitas.edu.pl.