Wielka gra w Azji Centralnej

undefinedFot: Globe/pixabay.com

Zagrożenie islamskim terroryzmem, rywalizacja Rosji z Chinami, rywalizacja o ropę i gaz, wreszcie kryzys ekonomiczny, generujący społeczne napięcia. Wydarzenia minionego roku i to, czego można się spodziewać w obecnym, powodują, że niebawem znów może być głośno o nieco zapomnianej ostatnio Azji Centralnej. Kruszy się powoli porządek ustanowiony w pierwszych latach po upadku Związku Sowieckiego i ogłoszeniu niepodległości przez leżące tu republiki.

Ksawery Czerniewicz – Obszar między Morzem Kaspijskim a Chinami, między Rosją, a Iranem i Afganistanem, w XIX wieku stał się polem rywalizacji dwóch największych imperiów świata: lądowego z morskim. To wtedy na Wyspach Brytyjskich powstał termin „The Great Game” – odnoszący się do Azji Centralnej. Dziś nikt już nie mówi o starciu wpływów rosyjskich z brytyjskimi, ale po upadku ZSRR w Azji Centralnej, znów krzyżują się interesy największych tego świata. Rosja próbuje odzyskać choć część tego, czym dysponowała tutaj do 1991 roku. Głównym rywalem stały się Chiny – szukające coraz mocniej, już nie tylko surowców naturalnych (z gazem na czele) i ziemi, ale też wpływów politycznych oraz bezpieczeństwa. W tle wciąż pozostaje Zachód, choć w ostatnich latach Stany Zjednoczone wyraźnie się cofnęły, a Unia Europejska nie ma siły przebicia. Nie można też zapominać o Iranie, Pakistanie, i Indiach. Czytaj dalej „Wielka gra w Azji Centralnej”

undefinedFot: fist/pixabay.com

Amerykański socjolog, przedstawiciel paradygmatu funkcjonalno-strukturalnego, Robert Merton, sformułował typy zachowań adaptacyjnych w stosunku do nowej sytuacji społecznej. Były one opracowane na podstawie społeczeństwa amerykańskiego, ale można je również nałożyć na okres polskiej transformacji, do której znakomicie pasują.

Roman Mańka – Punktem wyjścia Mertona było założenie, że struktura społeczna wytwarza dwa elementy: 1) kulturowe cele, na które wywierana jest społeczna presja, aby jednostki dążyły do ich realizacji; a także 2) zinstytucjonalizowane środki, inaczej mówiąc – reguły gry, które mają być respektowane czy przestrzegane, gdy ludzie dążą do osiągnięcia, wyprodukowanych kulturowo, celów. Czytaj dalej „”

Wielka prywatyzacja sektora energetycznego w Kraju Azteków

undefinedFot: pixabay.com

Mieszkańcy Meksyku nowy rok zaczęli od protestów. 4 stycznia na ulice większych miast wyszli niezadowoleni obywatele i przedstawiciele związków zawodowych, którzy protestowali przeciwko wzrostowi cen benzyny. Podwyżka cen za paliwo to efekt uwolnienia przez rząd cen ropy, po tym jak wprowadzono reformę, która po raz pierwszy od 75 lat dopuszcza prywatnych inwestorów do rynku energetycznego w Meksyku.

Malwina Haggard – W 1938 roku prezydent Meksyku, Lazaro Cardenas, podjął decyzję o nacjonalizacji krajowych złóż ropy naftowej. Od tego czasu, monopolistą i głównym zarządcą tego surowca, jest Pemex – państwowa spółka, która przez dziesięciolecia miała bardzo duży udział w zasilaniu budżetu państwowego (w ostatnich latach Pemex był odpowiedzialny za 1/3 wkładu budżetu). Niestety, Pemex podzielił los wielu spółek państwowych. Kilka dekad nieudolnego zarządzania, korupcja oraz wysokie koszty utrzymania, doprowadziły do sytuacji, w której spółka nie była w stanie przeprowadzić koniecznych inwestycji, a w rezultacie zmodernizować infrastruktury. W efekcie, stała się nierentowna i stanęła na skraju bankructwa. Siły rządzące zaś uświadomiły sobie, iż otwarcie rynku energetycznego oraz dopuszczenie zagranicznych inwestorów, to jedyna szansa na wyjście z zapaści i samowystarczalność energetyczną. W roku 2012, po bezprecedensowym porozumieniu sił opozycyjnych, doszło do zatwierdzenia reformy energetycznej, ale dopiero w drugiej połowie 2016 roku podpisano pierwsze umowy z zagranicznymi partnerami. Czytaj dalej „Wielka prywatyzacja sektora energetycznego w Kraju Azteków”